Dạy con trách nhiệm

Bạn muốn con lớn lên có trách nhiệm, có thể tự lập, biết giúp đỡ ba mẹ? Hãy bắt đầu giúp con làm quen với nền tảng này ngay từ khi bé lên hai tuổi.

Ở tuổi lên hai, bé rất thích lăng xăng “góp một tay” khi bạn đang làm việc nhà. Thay vì thẳng thừng từ chối: “Con đã làm được gì đâu”, bạn nên cho con góp sức. Đó cũng là nền tảng giúp bé trở thành người có trách nhiệm. Hai mẹ con bạn có thể cùng vui làm việc theo các cách sau.

1. Bắt đầu đơn giản

Những việc quá khó có thể khiến bé mệt và chán nản. Do đó, bạn để bé bắt đầu với những việc dễ dàng như bỏ vỏ kẹo đã dùng vào thùng rác, đỗ thức ăn khô cho chó, mèo, dùng bình tưới nhỏ để tưới cây. Nói chung, hãy cho bé làm những việc chỉ có một công đoạn. Bé sẽ không hiểu gì khi bạn nói: “Con dọn phòng cho sạch” bởi công việc này có rất nhiều công đoạn. Vì vậy, bạn nói rõ với con: “Con hãy dọn đồ chơi vào tủ” hoặc “Con hãy xếp gối ngay ngắn”. Bé sẽ vui vẻ, tự hào khi tự mình làm được những việc trên.

2. Làm ví dụ

Cha mẹ nên làm tấm gương tốt cho con. Chẳng hạn sau khi thay quần áo, bạn nhớ để quần áo bẩn vào đúng nơi quy định hoặc sau khi đọc xong quyển tạp chí, bạn cất vào nơi mình vừa lấy thay vì để bừa bộn trên ghế sô-pha và chờ người khác dọn dẹp.

Để khuyến khích con làm việc, bạn thực hiện trước rồi hỏi bé: “Con có muốn giúp mẹ làm việc này không ?”. Trẻ hai tuổi rất thích phân loại và sắp xếp. Bạn có thể chỉ khăn ở ngăn tủ này, tất để ở ngăn tủ kế bên để bé sắp xếp theo, tránh nói nhiều khiến bé nản lòng vì thấy công việc phức tạp.

3. Tạo điều kiện cho bé làm

Để nhanh gọn và tiện lợi, bạn thường dọn luôn phần bát đĩa của bé sau khi ăn. Song, bạn nên để bé tự dọn dẹp. Khi đó, bé có thể làm đổ một ít thức ăn còn trong bát ra bàn nhưng bạn đừng la mắng vì như thế, lần sau bé sẽ không muốn làm nữa.

4. Biến công việc thành trò chơi

Bạn có nhớ những hội làng hoặc truyền thống cùng mổ lợn ắn Tết? Lúc đó, mỗi người đều góp tay làm rồi cùng nhau ăn mừng trong không khí vui vẻ và sẻ chia. Thiên thần nhỏ của bạn cũng sẽ rất vui khi cùng bạn vui vẻ làm việc. Bạn có thể thi với bé xem ai lấy đồ đã giặt ra khỏi máy nhanh hơn hoặc bật nhạc lên, để cùng bé quét nhà.

5. Tạo thành thói quen hàng ngày

Bạn nhắc nhở bé cho bát, đĩa, tô sau khi ăn vào bồn rửa hoặc dọn đồ chơi vào giỏ sau mỗi lần chơi. Bạn có thể nhắc nhở mỗi ngày cho đến khi việc này trở thành thói quen của bé. Bé sẽ thấy rằng những việc đó là việc đương nhiên của bản thân. Đừng để bé lớn lên rồi mới rèn mọi thứ vào nếp. Khi đó, bé sẽ không tự giác và cảm thấy công việc thật chán ngắt.

6. Khen ngợi, cổ vũ bé thật cụ thể

Cổ vũ, ngợi khen sẽ khiến bé thấy những cố gắng của mình được trân trọng. Hãy khen thật cụ thể: “Con bỏ đồ ăn vào bát cho bé mèo thật khéo, không có miếng nào rơi ra ngoài cả” thay vì chỉ nói: “Con làm giỏi lắm”. Nhờ vậy, lần sau bé sẽ hiểu mình phải làm tốt như thế nào.

7. Đặt vấn đề theo hướng tích cực

Jerry Wyckoff, nhà tâm lý học gia đình, khuyên thay vì nói: “Nếu không dọn đồ chơi, con sẽ không được đọc truyện trước khi ngủ”, bạn nên nói: “Nếu con làm việc phải làm, con sẽ được làm việc con thích”. Nếu bé nói: “Con muốn ăn bánh quy”, bạn hãy bảo bé: “Nếu con ngồi vào bàn ăn, con sẽ được ăn bánh quy”.

Thông tin thêm

Không chỉ dạy con tinh thần trách nhiệm thông qua công việc nhà hàng ngày, bạn cũng nên giúp con thiết lập tinh thần trách nhiệm từ trong suy nghĩ. Ví dụ bạn có thể nói: “Mẹ nấu cơm, chở con đi học, trách nhiệm của con là phải biết phụ giúp mẹ dọn bát”. Đọc cho con nghe những mẫu truyện đồng thoại, chỉ rõ nhân vật nào trong truyện có tinh thần trách nhiệm để bé noi theo.

Thai Kỳ Hạnh Phúc